گرینلند، فرآیند تولید گازهای زیستی، تولید انرژی پاک

 به نام خداوند بخشاینده مهربان 

 

درباره نویسنده واهداف وبلاگ

حبیب ماهری کارشناس ومشاور امور محیط زیست، با 30 سال سابقه وتجربه، عاشق طبیعت ایران زمین هستم وهدفم بالا بردن فرهنگ زیست محیطی جامعه از طریق فراهم کردن اطلاعات مورد نیاز است. این وبلاگ سعی دارد، مسایل زیست محیطی را مورد نقد وبررسی قراردهد

آزمایشگاه شیمی آب (مرجع و معتمد) سازمان حفاظت محیط زیست

آنالیز و اندازه گیری

پارامترها:

(PH,COD,BOD,TDS,TSS,EC,DO)

قلیائیت کل(کربنات و بیکربنات)

سختی کل،کلسیم،منیزیم،کدورت،دترجنت،کلراید،فسفات،آمونیاک،سولفات،نیترات  

ونیتریت.

بخش هوا- منابع ثابت: NO,NO2,CO,CO2,O2,NOx,SO2,CxHy,H2S

منابع سیار: PM10

 :Web Site

http://bahare-tabiat.blogfa.com

http://bahare-tabiat.blogsky.com

تماس با بهار طبیعت: 

 [e-mail] 

 

                

  بهار طبیعت 

   

گرینلند 

با کاهش سطح یخ در زمین‌، تابش‌های خورشیدی بیشتر جذب زمین شده و‌ باعث افزایش ‌ گرما‌ می‌شود

به احتمال زیاد ورقه‌های یخی گرینلند بیشتر از آنچه قبلا تصور می‌شد در معرض خطر گرمای جهانی قرار داشته و نسبت به افزایش دما آسیب پذیرند. تحقیقات جدید دانشمندان در دانشگاه مادرید نشان می‌دهد دمای آستانه برای ذوب شدن کامل ورقه‌های یخی بین 8/0 تا 2/3 درجه سلسیوس بوده و این میزان در بهترین حالت حدود 6/1درجه بیش از حد دوران پیش از صنعتی شدن جهان است. 

با این وضع، اندک زمانی طول نخواهد کشید که ورقه‌های یخی گرینلند بسرعت مرگ خاموشی را تجربه کنند. کارشناسان معتقدند حیات ورقه‌های یخی گرینلند بستگی زیادی به شدت گرمای جهانی دارد. 

هر چه دما از حد آستانه بالاتر برود یخ‌ها با سرعت بیشتری ذوب خواهند شد. طبق بررسی‌های انجام شده و با توجه به میزان فعلی انتشار دی‌اکسیدکربن، فعالیت‌های بشر در دراز مدت می‌تواند باعث افزایش 8 درجه‌ای گرمای جهانی شود و با توجه به این رشد یک‌پنجم ورقه‌های یخی طی 500 سال و کل گرینلند ظرف 2000 سال آینده از بین خواهد رفت. رابینسون یکی از محققان درگیر در این پروژه تحقیقاتی می‌گوید از این روند نمی‌توان تحت عنوان فروپاشی سریع یاد کرد، اما در مقایسه با تاریخ زمین، سرعت جریان کنونی زیاد بوده و ما در حال نزدیک شدن به آستانه بحرانی هستیم. 

در چنین وضعی اگر بتوانیم گرم شدن کره زمین را به جای 8 درجه تا 2 درجه محدود کنیم، ذوب شدن کامل یخ‌ها به جای 2000 سال 50 هزار سال به طول خواهد انجامید. اگرچه با تعیین چنین محدوده‌ای باز هم نمی‌توان گفت گرینلند به حالت امن و پایداری رسیده باشد. مطالعات جدید نشان می‌دهد تحت شرایطی خاص، ذوب شدن ورقه‌های یخی ممکن است به ضایعه‌ای غیرقابل برگشت تبدیل شده و همین موضوع نشان می‌دهد ورقه‌های یخی گرینلند عناصر مهم و در معرض خطری در سیستم زمین هستند. 

اگر دمای جهانی از میزان آستانه، تجاوز بیش از حدی داشته باشد ذوب شدن ورقه‌های یخی به حدی خواهد بود که حتی اگر پس از هزاران سال شرایط آب و هوایی به دوران پیش از صنعتی شدن جهان باز گردد باز هم گرینلند قادر به رشد و احیای مجدد نخواهد بود. این موضوع بستگی زیادی به ارتباط بین آب و هوا و ورقه‌های یخی دارد. 

ورقه‌های یخی حدود 3000 متر ضخامت دارند، در نتیجه دما در لایه‌های فوقانی که در ارتفاع بالایی قرار دارند کمتر است. وقتی سطح ورقه‌های یخی در نتیجه ذوب شدن پایین می‌آید سطح ورقه‌ها به ارتفاع کمتر و در نتیجه دمای بالاتر نزدیک به سطح زمین می‌رسد که خود همین موضوع باعث می‌شود سرعت ذوب یخ‌ها شتاب بیشتری به خود گیرد. بعلاوه یخ‌ها بخش زیادی از تابش‌های خورشیدی را به فضا منعکس می‌کنند، هنگامی که سطح پوشیده از یخ کره زمین در نتیجه ذوب شدن کاهش یابد تابش‌های خورشیدی بیشتر جذب زمین شده و همین موضوع باعث افزایش سرعت گرم شدن منطقه‌ای زمین می‌شود. 

منبع:physorg

زندگی در کنار کارخانه‌ها و افزایش آلودگی در بدن کودکان 

 

محققان دریافته‌اند کودکان زیر 5 سالی، که در نزدیکی کارخانه‌های شیمیایی زندگی می‌کنند، درصد بالایی از مواد شیمیایی صنعتی را نسبت به مادران خود در بدنشان دارا هستند.

امروزه جهان با حجم عظیمی از آلاینده‌ها مواجه است و از طرفی با گسترش شهرنشینی و افزایش صنایع و روند صنعتی‌شدن شهرها، افزایش میزان آلاینده‌ها تبدیل به مشکل بزرگی برای انسان‌های شهرنشین شده است. در این راستا گروهی از محققان در مطالعه‌ای دریافتند کودکانی که نزدیک کارخانه‌های صنعتی زندگی می‌کنند، میزان بالاتری از غلظت مواد شیمیایی را در بدن خود دارند. آنها دریافتند این کودکان همان میزان آلاینده‌ای را که با خوردن آب آلوده به این مواد شیمیایی دریافت می‌کنند از راه شیر مادر نیز دریافت می‌کنند، لذا میزان آلاینده‌ها در خون این کودکان حدود 44 درصد بیشتر از مادرانشان است. این یافته‌ها که نتیجه کار و مطالعات 3 دانشمند است که به مدت 7 سال دراین منطقه صنعتی به مطالعه و تحقیق پرداخته‌اند. آنها در این بررسی‌ها درصدد آن بودند که دریابند آیا نزدیکی به یک منطقه صنعتی و مواد شیمیایی منتشر شده از آنها ارتباطی با بروز انواع بیماری‌ها دارد یا خیر؟

منبع:

Sciencedaily

مارگیر حرفه‌ای در دره مارها جان داد 

مرد مارگیری که برای شکار به دره مار‌ها در خرمدره از توابع استان زنجان رفته بود، با نیش مار‌ها جان باخت و جسدش ساعت‌ها در این دره باقی ماند. دره مارها در 4 کیلومتری روستای ویستان‌علیا حوالی شهرستان خرمدره قرار گرفته و به دلیل وجود مارهای زیاد، این دره به دره مارها مشهور شده است. اهالی محله به دلیل وجود مار از ترس به این محل رفت و آمد نمی‌کنند، تنها مارگیرها با حضور در این منطقه، مارها را برای فروش به سرم‌سازی جمع‌آوری می‌کنند. چند مارگیر عصر دیروز برای مارگیری به این منطقه رفته بودند، که یکی از مارگیرهای حرفه‌ای احتمالا به دلیل گزیدگی در این منطقه کشته شده است. به دلیل تاریکی شب، امکان حمل جسد این مارگیر وجود نداشته است. نیروی انتظامی، محیط‌زیست و امدادگران جمعیت هلال‌احمر برای خارج کردن جسد، در این منطقه حضور یافتند. در حال حاضر زمان جفتگیری مارهاست و علت تجمع مارها هم به همین دلیل است. 

میزبانی از پرندگان روی پل 

پل مارنان یکی از پل‌های قدیمی اصفهان است که در بخش غربی زاینده‌رود ساخته شده و ارتباط بین قسمت‌های شمالی و جنوبی شهر را برقرار می‌کند. هرچند تاریخ دقیق ساخت آن مشخص نیست، ولی براساس برخی برآوردها زمان احداث آن به دوره ساسانیان می‌رسد. این پل در زمان شاه سلیمان صفوی، توسط یکی از ارامنه اصفهان مرمت و بازسازی شد.پل مارنان شاهد رویدادهای زیادی در طول تاریخ بوده است، از جمله این که بخشی از پل در آخرین روزهای حکومت صفوی که افغان‌ها به رهبری محمود افغان اصفهان را محاصره کرده بودند، به دستور شاه سلطان حسین تخریب شد تا مانع از ورود افغان‌ها به داخل شهر شود، اما سرانجام دشمنان از رود گذشتند و پس از تسخیر اصفهان، مردم را مورد قتل و غارت قرار دادند.اما این بار قصد توضیح درباره معماری و نحوه ساخت یک اثر تاریخی را نداریم. امروز آمده‌ایم تا شما را همراه با کودکانتان به یک مهمانی دعوت کنیم که تا حالا نرفته‌اید. اینجا یک ویژگی جالب دارد که آن را از بقیه مکان‌های گردشگری اصفهان جدا می‌کند، ویژگی که شاید کمتر به آن توجه کرده‌ایم؛ دوستی انسان و پرندگان. شاید تعجب کنید ولی وقتی بعدازظهرها به کنار این پل می‌روید، صحنه‌های جالبی خواهید دید؛ مردم محله‌های اطراف، خرده‌های نان را از سفره‌های خود جمع می‌کنند و به اینجا می‌آورند و با دست خود به پرندگان که بیشتر از نوع مرغان دریایی هستند، غذا می‌دهند. وقتی روی پل قدم می‌زنید مرغان دریایی نزدیک شما به پرواز درآمده و بدون این که ترسی از شما داشته باشند، از دست شما غذا می‌گیرند. هرچند این روزها زاینده‌رود، با جاری شدن دوباره آب، جانی تازه گرفته و دیدنی‌تر شده، اما دوستی انسان و پرندگان صحنه‌های زیباتری را در این پل به وجود آورده است. انگار پرندگان هم از این اتفاق خوشحالند و از مردم تشکر می‌کنند. 

نجات طبیعت با زباله 

 

انرژی بیوگاز (گاززیستی) در حقیقت انرژی حاصل از تخمیر فضولات حیوانی و باقیمانده‌های گیاهی و به طور کلی ضایعات آلی است که در اثر این فرآیند گازهای متان (حداکثر 70 درصد) و دی‌اکسید کربن آزاد می‌شوند. از گاز متان آزادشده در این فرآیند می‌توان در مناطق روستایی برای تامین برق یا سوخت مصرفی استفاده کرد. این پدیده حدود دویست  سال پیش با مشاهده این‌که گازهای متصاعدشده از باتلاق‌ها و لجنزارها قابل اشتعال هستند، کشف شد. شاید بتوان گفت در ایران نخستین بار شیخ ‌بهایی در گرم‌کردن حمام در اصفهان از این انرژی استفاده کرد. استفاده از انرژی بیوگاز به صورت متداول امروزی پس از جنگ جهانی دوم مطرح شد و کشورهای چین، هندوستان، فیلیپین، هلند، آلمان و آمریکا از جمله کشورهایی هستند که در بهره‌گیری از بیوگاز و امکان توسعه و گسترش، آن را مورد تحقیق و بررسی قرار داده‌اند. در سال‌های اخیر هدف فناوری بیوگاز از بازیابی انرژی به حفاظت محیط‌زیست تغییر یافته است. این پیشرفت در کشورهای توسعه‌یافته‌ای نظیر دانمارک و هلند که محصولات کشاورزی فراوانی دارند، بخوبی قابل مشاهده است. 

فرآیند تولید گازهای زیستی

حوضچه و کانال ورودی

مخزن هضم‌کننده

حوضچه و کانال خروجی

به طور کلی مواد آلی را در حوضچه ورودی به نسبت تقریبا مساوی با آب مخلوط می‌کنند تا رقیق شود، آن‌گاه این مواد را توسط لوله‌ای به مخزن تخمیر انتقال می‌دهند. در این مخزن با انجام فعل و انفعالات شیمیایی بی‌هوازی توسط مجموعه‌ای از باکتری‌ها عملیات تخمیر و تولید گاز متان انجام می‌گیرد و گاز حاصله از قسمت بالایی مخزن (انبازه گاز) جمع‌آوری شده و از آنجا به حوضچه و کانال خروجی منتقل می‌شود. بقایای مواد آلی پس از تخمیر به عنوان کودی مرغوب در کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اولین مرحله ایجاد سیستم بیوگاز احداث مخزن است که برای این عمل باید مطالعات دقیقی روی شرایط خاک و سطح آب زیرزمینی انجام شود. خاک محل مخزن باید نفوذناپذیر بوده و سفره آب زیرزمینی آن نقطه در عمق زیاد یا دارای حجم کمی باشد، همچنین محل مخزن نباید نزدیک درخت باشد تا نفوذ ریشه‌های درخت باعث ترک برداشتن یا شکستن دیواره آن شود. مهم‌ترین موضوعی که در تولید بیوگاز مطرح است، تغییرات درجه حرارت طی شبانه‌روز است زیرا باکتری‌های بی‌هوازی نسبت به تغییرات درجه حرارت بسیار حساس هستند. بنابراین میزان تغییرات درجه حرارت نباید از 5 درجه سانتی‌گراد بیشتر باشد.

تولید انرژی پاک

گاز حاصل از فرآیند تولید بیوگاز بی‌رنگ، بی‌بو و در حین سوختن بدون دود است. از انرژی بیوگاز در موارد گوناگونی استفاده می‌شود. 

ایجاد حرارت: یک مترمکعب بیوگاز حدود 6500 ـ5200 کیلوکالری انرژی آزاد می‌کند و یک مترمکعب بیوگاز برای پخت 3 وعده غذایی یک خانواده 6 نفره کافی است. سوخت مکمل برای موتورهای احتراق داخلی: بیوگاز می‌تواند به عنوان جایگزین مواد سوختی مانند بنزین و گازوئیل در موتورها به کار برود. در عملیاتی مانند کشیدن آب از چاه‌ها، در دستگاه‌های شالیکوبی، آسیاب‌ها و... می‌توان از این منابع انرژی در موتورها استفاده کرد. 

تولید نیروی برق: از انرژی بیوگاز مانند اغلب انرژی‌ها می‌توان در تولید الکتریسیته استفاده کرد. 

مواد اولیه صنایع شیمیایی: بیوگاز دارای حدود 65 درصد متان و 35 درصد دی‌اکسیدکربن است که این گازها می‌تواند به عنوان مواد اولیه در تولید فرآورده‌های شیمیایی به کار رود. 

به عنوان مثال از این گازها برای ساختن سیلیکات‌های اکسی، حلال‌های مختلف، خنک‌کننده‌ها، حشره‌کش‌ها، دی‌کلرومتان (ماده اولیه برای تولید مواد پاک‌کننده چربی‌ها)‌، مواد با قابلیت نفوذ بالا، فیلم‌های عکاسی و.... استفاده کرد.

تولید کود اکسی: پس از انجام عمل تخمیر و تولید بیوگاز، فضولات باقیمانده به عنوان کود غنی و مناسب برای کشاورزی به کار می‌روند. این کود برخلاف کودهای حیوانی تازه، فاقد بو بوده و آلودگی محیط‌زیست را به دنبال ندارد، حجم کمتری اشغال می‌کند، بذر علف‌های هرز و انگل‌های جانوری آن از بین می‌رود و هیچ جاذبه‌ای برای رشد پشه و مگس و سایر آفات ندارد. 

کمک به بهداشت محیط‌زیست: یکی از نکات مثبت دیگر استفاده از این انرژی به وجود آمدن محیط بهداشتی و سالم، آلوده نشدن آب‌های مصرفی و جلوگیری از شیوع بیماری‌های انگلی در مکان‌های مورد استفاده است.

کمک به حفظ پوشش گیاهی: با تولید بیوگاز سوخت مورد نیاز انسان تامین شده و دیگر نیازی به قطع درختان و پوشش گیاهی نیست. از عواملی که باعث می‌شوند استفاده از انرژی بیوگاز زیان‌آور باشد می‌توان به مواردی همچون کار با سیستم بیوگاز توسط افراد غیرمتخصص و بی‌تجربه و اسیدی‌شدن خاک‌های منطقه اشاره کرد که البته با برنامه‌ریزی در زمان معین و صرف هزینه‌های لازم قابل جبران هستند. 

منبع: 

 دانشگاه شهید بهشتی

 نجات کلانشهرها با اتوبوس‌های هیبریدی

 

مساله کمبود منابع سوخت‌های فسیلی و افزایش میزان آلاینده‌‌های زیست‌محیطی و انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از حمل‌ونقل عمومی خودرو‌ها دیرزمانی است که ذهن بسیاری از محققان حوزه محیط زیست و صنایع خودروسازی سراسر جهان را به خود معطوف کرده است تا با استفاده از انرژی‌های نو و تولید خودروهای پاک، به کمک حل مشکلات زیست‌محیطی بیایند. به همین منظور بسیاری از تولیدکنندگان خودرو تلاش‌های خود را در آینده روی طرح‌هایی مانند خودروهایی با سوخت‌ها یا حامل‌های انرژی مانند الکتریسیته، هیدروژن، اتانول و متانول متمرکز کرده‌اند و تمامی تلاش خود را در بخش‌های تحقیق و توسعه به کار گرفته‌اند تا در توسعه فناوری‌های جدید مربوط به آن از یکدیگر پیشی بگیرند. یکی از راه‌هایی که خودروسازان اغلب کشورها به آن رو آورده‌اند، ساخت خودروی هیبریدی است. صاحب‌نظران صنعت خودروسازی ایران از این قافله علم عقب نبوده و توانستند برای اولین‌بار ساخت خودروهای هیبریدی را درکشور بومی کنند تا ایران به جمع 5 کشور صاحب فناوری و ساخت خودروهای هیبریدی بپیوندد. 

اصولا به چه خودروهایی، خودروی هیبریدی گفته می‌شود؟

هیبرید به معنی ترکیب است. اصولا خودروهای هیبرید به خودروهایی گفته می‌شود که دارای 2 منبع رانش باشد و حداقل یکی از این منابع، قابلیت ذخیره‌سازی انرژی را داشته باشد. اغلب در این نوع خودروها توان حرکتی از ترکیب توان مولفه‌های مختلف (مثل احتراقی و برقی) تامین می‌شود. در فارسی نیز اصطلاح خودروی 2 نیرو پیشنهاد شده است.

هدف اصلی استفاده از سیستم‌های هیبرید در خودرو چیست؟

هدف اصلی استفاده از سیستم هیبرید در خودرو، کاهش مصرف سوخت و آلایندگی آن است. خودروهای هیبرید این وظیفه را با کنترل موتور احتراقی در ناحیه بهینه کارکرد، کاهش اندازه و ضریب مصرف آن طی سیکل حرکتی انجام می‌دهد. راه‌حل‌های دیگر همچون بهبود موتورهای احتراقی، استفاده از سوخت‌های جایگزین (به‌ علت نیاز به زیرساخت وسیع و پرهزینه اجتماعی)، استفاده از خودروهای برقی محض (به ‌دلیل محدودیت برد و عملکرد) و خودروهای پیل‌سوختی (به ‌سبب عدم بلوغ فناوری آن تاکنون) نتوانسته‌ راه‌حل عملی برای این مهم باشد، اما سیستم هیبرید در خودروها امروزه به‌ عنوان راه‌‌حلی مناسب و کنترل‌پذیر با بازدهی و قابلیت اعتماد بالا برای کاهش مصرف سوخت و آلاینده‌گی بدون نیاز به زیرساخت جدید در دنیا شناخته شده است. 

ساخت چنین خودرویی ؟

در حال حاضر جایگزین کردن این اتوبوس‌ها به جای اتوبوس‌های دیزلی با توجه به ارزش تکنولوژیک و تاثیر آن در کاهش چشمگیر مصرف سوخت و آلودگی هوا، الزامی محسوب می‌شود، به همین دلیل اغلب تولیدکنندگان خودرو‌های جهان تمام تلاش‌های خود را روی این‌گونه طرح‌ها متمرکز کرده‌اند.  

طراحی خودرو ها؟

این طرح حدودا از 6 - 5 سال پیش با همکاری و مساعدت دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی اصفهان در قالب یک تیم 15نفره متشکل از صنعت و دانشگاه و با صرف هزینه‌ای بالغ بر 15میلیارد ریال برای طراحی و ساخت نمونه تحقیقاتی کار خود را آغاز کرد. نمونه نخست این طرح تحقیقاتی سال گذشته با حضور مقام معظم رهبری در نمایشگاه «همت مضاعف ـ کار مضاعف» رونمایی شد و با تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی در سرمایه‌گذاری و اجرایی شدن آن، این طرح از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری پیگیری و سازمان گسترش و نوسازی موکلف به اجرایی شدن آن شد. به این صورت تفاهم‌نامه‌ای بین 2 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت صنایع و معادن مبنی بر اجرایی شدن این طرح منعقد شد. پس از سپری کردن مراحل اداری طرح مذکور از آذر امسال تصویب شد. قرار است این طرح به مدت 10 ماه مراحل بهسازی‌اش را تکمیل کند و پس از تغییرات اعمال شده از سوی ایران‌خودرو و تدوین برنامه تولید و انجام آزمایش‌های استانداردسازی آن برای اخذ شماره‌ از سوی راهنمایی و رانندگی به مرحله صنعتی وارد شود. 

مزیت اتوبوس هیبریدی خاورمیانه نسبت به سایر اتوبوس‌هایی که از منبع انرژی‌های فسیلی استفاده می‌کند ؟

هر چه موتور احتراقی کوچک‌تر باشد، مصرف سوخت و آلودگی آن نیز کمتر خواهد بود، به همین دلیل در اتوبوس هیبرید نمونه‌سازی‌شده، موتور احتراقی 220 کیلوواتی جایگزین موتور 130 کیلوواتی شده‌ است. همچنین این اتوبوس می‌تواند انرژی جنبشی را حین ترمز بازیابد. این خودرو توان محرکه و موتور الکتریکی نیز دارد که انرژی تلف‌شده را در خود ذخیره می‌کند تا در جایی که مورد نیاز است، به کار گیرد مثلا زمانی که این اتوبوس در جایگاه توقف می‌کند، موتور احتراقی خاموش و از باتری استفاده و به صورت تمام‌الکتریک کار می‌کند. به همین دلیل این خودروها از آلودگی و مصرف سوخت کمتری نسبت به سایر اتوبوس‌های فسیلی برخوردار است، به‌ طوری که 70 درصد کاهش آلایندگی‌ها نتیجه هیبریدی کردن این اتوبوس‌هاست و با اجرایی شدن آن به‌طور متوسط 30 درصد کاهش مصرف سوخت در سیکل حرکتی اتوبوس درون‌شهری تهران حاصل خواهد شد. همچنین این نکته نیز حائز اهمیت است که اتوبوس هیبرید الکتریکی طراحی‌شده‌، برخلاف نوع گازسوز، نیاز به جایگاه سوخت‌گیری جدید ندارد. در مجموع می‌توان اظهار داشت که این مزیت‌های مهم باعث تمایز این اتوبوس نسبت به سایر اتوبوس‌ها با سوخت‌های فسیلی شده‌ است. 

ظرفیت این اتوبوس‌ها معمولی ؟

فضای داخلی اتوبوس هیبریدشده با نمونه احتراقی آن تفاوتی ندارد و با ظرفیت حداکثر 70 نفر نشسته و ایستاده قابل استفاده خواهد بود. از نظر عملکرد نیز دارای حداکثر سرعت 100 کیلومتر بر ساعت و شیب‌پیمایی ممتد 20 درصد است و شتاب بهتر از اتوبوس احتراقی معادل را دارد. اتوبوس‌های هیبرید بیش از 10 سال است که در کشورهای ایالات متحده آمریکا، برزیل، اسپانیا، آلمان و ژاپن در حال تردد و استفاده است. 

 بازار جهانی تولید این اتوبوس‌ها ؟

کارخانه‌های مرسدس بنز، ولوو، التراباس و... نمونه‌هایی از این کارخانه‌های سازنده است. در بخش خودورهای هیبرید سواری هم خودروی تویوتا پریوس از سال 1998 میلادی به صورت تجاری عرضه شده و تا انتهای سال 2011بیش از 2/2 میلیون دستگاه فروش داشته‌است. شرکت‌های تویوتا، نیسان، هوندا، هیوندا، دایملر ـ بنز، بی‌ام‌و، فولکس‌واگن، جنرال موتورز، فورد، سیتروئن و پژو هم از جمله عرضه‌کنندگان خودروهای سواری هیبرید است. در مورد اتوبوس هیبرید آمار تفکیکی در برنامه تولیدکنندگان ارائه نشده است، اما جمع‌بندی برنامه‌های تولید خودروهای تمام‌الکتریک و هیبرید کشورهای جهان به تولید بیش از 7 میلیون خودرو در سال 2020 دلالت دارد. مثلا شرکت تویوتا تا ماه مه 2011 بیش از 3 میلیون خودروی هیبرید فروخته است. در سبد محصولات شرکت فورد نیز 25 درصد تولید آن شرکت در سال 2020 به خودروهای هیبرید و تمام‌الکتریک اختصاص دارد و پیش‌بینی می‌شود که 50 درصد تولید خودروهای احتراقی تا سال 2030 کاهش یافته و با خودروهای نسل جدید جایگزین شود. در حال حاضر طرح تولید اتوبوس هیبرید در کشور ترکیه شروع شده‌ است، اما در صورت تولید و عرضه زودتر این اتوبوس در کشور، محصول یاد شده نه‌‌تنها اولین اتوبوس هیبرید ایران، بلکه اولین اتوبوس هیبرید الکتریکی کشورهای خاورمیانه و اسلامی خواهد شد.