تعادل جوی عامل بقا در زمین

تعادل جوی عامل بقا در زمین

تابش نور خورشید دربردارنده انرژی عظیمی است که می‌تواند نقش بسیار مهمی در تغییرات آب و هوایی در سطح زمین داشته باشد. 

 

آتمسفر، هیدروسفر، لیتوسفر، کریوسفر و بیوسفر از اجزای اصلی تشکیل دهنده سیستم جوی یا آب و هوایی درسطح زمین است که از طریق تبادل مواد و انرژی بر همدیگر اثر می‌گذارد. تغییرات جوی و آب و هوایی ازجمله پدیده‌های همیشگی و دائمی در سطح زمین است که از گذشته‌های دور شروع شده، همچنان ادامه دارد و پیش‌بینی می‌شود در آینده نیز ادامه داشته باشد. می‌توان این تغییرات را برآیندی از تغییرات سیستم جوی زمین دانست. خورشید این منبع عظیم انرژی، در تغییرات آب و هوایی نقش اصلی را به عهده دارد. هر یک از اجزای سیستم جوی زمین که نام برده شد انرژی حاصل از تابش نور خورشید را جذب کرده و بخشی از این انرژی را نیز به بخش‌های دیگر منتقل می‌کند. بخشی از انرژی نیز از طریق آنها بازتابیده می‌شود. البیدو یا توان بازتابش عبارت است از واحد بازتابش انرژی خورشیدی توسط هر یک از اجزای سیستم جوی زمین.  اساس بررسی‌های انجام شده میزان بازتابش انرژی خورشیدی در جنگل‌های نواحی گرمسیری 10 درصد یا 10 البیدو است که در سطح آب‌ها به کمتر از 3 درصد کاهش می‌یابد. توان بازتابش ابرهای روشنی که در آسمان دیده می‌شود 50 درصد است و برف‌های تازه‌ای که سطح زمین را پوشانده است می‌تواند تا 80 درصد از انرژی تابیده شده از خورشید را بازتابش کند. آب‌های سطحی در ایجاد تعادل در حجم بخار آب موجود در جو زمین نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. بخش قابل توجهی از انرژی دریافتی از خورشید توسط اتمسفر زمین به دام می‌افتد و بخش دیگری از آن نیز به شکل انرژی گرمایی از سطح زمین بازتابیده شده یا جذب زمین می‌شود.گازهای گلخانه‌ای با کاهش سرعت آزاد شدن انرژی گرمایی در لایه‌های فوقانی جو، دمای اتمسفر را افزایش می‌دهد. موجودات زنده و بویژه گیاهان نیز می‌توانند تغییرات آب و هوایی را تحت تاثیر خود قرار دهند. این موجودات اکوسیستم‌هایی را تشکیل می‌دهند که بخشی از بیوسفر یا زیست کره بوده و با مصرف مواد معدنی، آب و ترکیبات شیمیایی بر دیگر اجزای سیستم جوی زمین اثر می‌گذارند. هیدروسفر یا آب کره دربردارنده شکل مایع آب‌های موجود در سطح زمین است که بخشی از سیستم آب و هوایی را تشکیل می‌دهد. لیتوسفر یا سنگ کره منبع عظیمی از آب است و گردش آب در سطح زمین نیز در این لایه از سیستم آب و هوایی اتفاق می‌افتد. کریوسفر یا یخ پوسته دربردارنده بخش‌هایی از زمین است که توسط یخ پوشانده شده است. در بخش‌هایی از زمین که دمای خاک یا سنگ در داخل زمین به کمتر از صفر درجه سانتی‌گراد می‌رسد، لایه‌های منجمد دائمی ایجاد می‌شود. این بخش تقریبا همه انرژی نورخورشید را بازتاب می‌کند و در گردش آب در سطح اقیانوس‌ها، تنظیم دمای آب و میزان شوری آب نقش مهمی دارد. لیتوسفر بخش جامد سطح زمین است. با توجه به تغییرات دائمی که در این بخش از سطح زمین اتفاق می‌افتد می‌توان گفت این بخش از سیستم جوی می‌تواند بیشترین میزان تاثیر را بر تغییرات آب و هوایی داشته باشد.

منبع: britanica