ورود دوباره ماهیان خاویاری به دریای خزر

به نام خداوند بخشاینده مهربان

درباره نویسنده واهداف وبلاگ

حبیب ماهری کارشناس ومشاور امور محیط زیست، با 30 سال سابقه وتجربه، عاشق طبیعت ایران زمین هستم وهدفم بالا بردن فرهنگ زیست محیطی جامعه از طریق فراهم کردن اطلاعات مورد نیاز است. این وبلاگ سعی دارد، مسایل زیست محیطی را مورد نقد وبررسی قراردهد

تماس با بهار طبیعت:

[e-mail]

                

بهار طبیعت

  

 ورود دوباره ماهیان خاویاری به دریای خزر

با تولید و رها سازی بچه ماهیان، فرآیند احیای نسل ماهی خاویاری آغاز شد. ماهی خاویاری یا مروارید سیاه خزر که طی سال‌های اخیر در معرض تهدید قرار گرفته با اقداماتی مانند تولید و رهاسازی بچه ماهیان خاویاری در دریاچه احیای نسل آن امیدوار شده است. رشد تولید 24 درصدی بچه ماهیان خاویاری و رهاسازی آن در گلستان در سال‌جاری روزنه‌های امید برای احیای دوباره نسل این گونه ارزشمند و مروارید دریای خزر را موجب شده است.در حال‌ حاضر 27 گونه‌ ماهی‌ خاویاری‌ در دنیا وجود دارد که‌ 6 گونه‌ آن‌ در دریای‌ خزر و رودخانه‌های منتهی‌ به‌ آن‌ زیست‌ می کنند‌ و 90 درصد خاویار جهان‌ را تأمین‌ می‌کنند. در دهه‌های اخیر، روند کاهش ذخایر خاویار در دریای خزر موجب شد تا بازار مرغوب‌ترین و ناب‌ترین خاویار ایران و جهان در گلستان در قبضه و محاصره خاویارهای تقلبی وارده از سوی برخی کشورهای حاشیه دریای خزر قرار گرفته و بازار خاویار اصیل ایرانی در معرض خطر افتد. خاویار تقلبی از شکم ماهی خاویاری و تخم آن تولید نمی‌شود و این گونه‌های بدلی و مصنوعی خاویار فقط به دلیل افزودن مواد و رنگدانه ها، طعم خاویار را می‌دهند و خواص خاویار را ندارند. تولید انواع بچه ماهیان خاویاری در استان در سال جاری 5‌/‌24درصد نسبت به سال قبل رشد یافت و بر اساس برنامه‌های تولیدی که از سوی سازمان شیلات ایران ابلاغ شده است، باید در سال 1390 تعداد 73 میلیون و 900هزار قطعه انواع بچه ماهیان خاویاری و استخوانی در استان تولید شود. با تلاش کارشناسان و نیروهای برجسته 3 مرکز بازسازی ذخایر آبزیان در سال 1390، 92میلیون و 56 هزار و 405 قطعه انواع بچه ماهی خاویاری و استخوانی تولید و در دو رودخانه منتهی به دریای خزر در استان رهاسازی شد. از مجموع بچه ماهیان رهاسازی شده به ترتیب بچه ماهی کلمه، سفید، کپور دریایی و قره برون بیشترین سهم را به خود اختصاص داده و بقیه مربوط به سایر گونه‌های خاویاری از جمله فیل ماهی، چالباش و شیپ است.

آب دریای خزر تا 10 سال آینده یک متر بالاتر می‌آید (خزر، انزلی را غرق می‌کند)

آب دریای خزر بالاتر آمده است. اتفاقی که تازه نیست و در سال‌های گذشته نیز تکرار شـــده است. به طوری که از سال 1356 تا 1374 آب دریای خزر حدود یک و نیم متر بالا آمده و انگار این پیشروی همچنان ادامه دارد. برخی از کارشناسان بر این باورند که گرم شدن زمین دلیل اصلی این نوسان است؛ اما نظرات دیگری نیز وجود دارد. بالا آمدن آب خزر این بار نسبت به دفعات گذشته متفاوت است و در واقع به اعتقاد عده‌ای از  کارشناسان از جمله ، مشاور برنامه محیط زیست خزر(CEP)  

و سازمان ملل متحد، مساله مهم این است که در خزر پدیده جدیدی را شاهد هستیم و آن تغییر اقلیم در اطراف خزر است، چرا که در 50 سال گذشته میزان بارش در جنوب خزر کمتر و دما بیشتر شده است. در واقع 90 درصد آب خزر از رودخانه ولگا تامین می‌شود که حوزه آبریز آن 2 میلیون کیلومتر مربع است و به دلیل گرم شدن زمین و تغییر اقلیم، یخچال‌های منطقه در حال آب شدن هستند، بنابراین آب ولگا افزایش می‌یابد و به این ترتیب ورودی خزر بیشتر می‌شود که در نهایت منجر به بالا آمدن ارتفاع آب دریای خزر می‌شود. به همین علت هم پیش‌بینی می‌شود آب دریای خزر در 10 سال آینده حدود یک متر و 20 سانتی‌متر بالاتر بیاید.  بیشترین موضوع نگرانی در دریای خزر ، بالا آمدن سطح دریا است.  و بیشترین میزان این نگرانی مربوط به روسیه و شمال دریاچه است ،که از طریق رودخانه ولگا آب زیادی وارد آن می‌شود و بالا آمدن دریاچه به منطقه آسیب وارد می‌کند. اما رئیس پژوهشکده علوم دریایی موسسه ملی اقیانوس‌شناسی نظر دیگری دارد و به اعتقاد او این پیش‌بینی‌ها بدون کارشناسی صورت گرفته است. برای اثبات این ادعا ، به آمار و ارقام سال‌های گذشته استناد: حوزه دریای خزر یخبندان دائمی ندارد، بالاترین نقطه آبریز ولگا در پایین‌ترین تراز سن‌پترزبورگ یکی از شهرهای روسیه قرار دارد که در اردیبهشت تمام یخ‌ها و برف‌های آن آب می‌شود. حتی ذوب‌شدن یخ‌های قطب شمال هم هیچ تاثیری روی ولگا ندارد، بنابراین این‌که پیش‌بینی شود در10 سال آینده چقدر آب وارد حوزه خزر شود صحیح نخواهد بود و پیش‌بینی‌ها تنها در کوتاه‌مدت قطعیت خواهند داشت. رئیس پژوهشکده علوم دریایی موسسه ملی اقیانوس‌شناسی، کاهش و افزایش سطح آب دریای خزر را وابسته به اقیانوس اطلس و حوزه رود ولگا می‌داند. پیش‌بینی‌های تراز آب دریای خزر تنها برای چند ماه است. عمده آب دریای خزر از حوزه ولگاست که مساحتی به اندازه ایران دارد، در صورتی که بارندگی در این حوزه زیاد باشد با افزایش سطح آب در این دریا مواجه هستیم. علاوه بر حوزه رود ولگا، تغییرات اقلیم در اقیانوس آتلانتیک و دریای سیاه نیز روی دریای خزر تاثیر دارد، از این رو برای پیش‌بینی روند تغییرات در دریای خزر باید تغییرات اقلیم در اقیانوس اطلس شمالی و دریای سیاه را مورد بررسی قرار دهیم. تحقیقات نشان می‌دهند به دلیل گرم شدن زمین و زیاد شدن آب رودخانه ولگا در اثر ذوب فزاینده یخ های حوزه آبگیر آن که تامین‌کننده اصلی آب خزر است ، احتمال دارد تا 10 سال آینده ارتفاع آب خزر باز هم دستخوش نوسان شود که در این صورت بخشی از انزلی و غازیان در استان گیلان به جزیره تبدیل خواهند شد. 70 درصد از تغییرات اقلیم کشور متاثر از تغییرات اقلیم اقیانوس اطلس و دریاهای وابسته به آن است، برای برآورد تغییرات آب دریای خزر علاوه بر تغییرات اقلیم باید اثرات چرخه آب دریای خزر را مورد توجه قرار دهیم چرا که در صورتی که چرخه آب دریا سریع باشد به دلیل آن‌که آب سرد در سطح قرار می‌گیرد، میزان تبخیر کاهش می‌یابد، از این رو سطح آب افزایش می‌یابد. در میان اظهارات مختلف موافق و مخالف، آنچه به نظر محتمل‌تر می‌آید این است که با توجه به نوسان آب خزر در طول سال‌های گذشته، این بار تغییرات اقلیمی باعث این نوسانات خواهند شد و گرچه ممکن است این تغییرات در 10 سال آینده به میزانی که پیش‌بینی می‌شود نباشد، اما بی‌هیچ شکی خزر هم همچون تمام اکوسیستم‌های زنده و فعال کره زمین نسبت به گرمایش جهانی واکنش نشان خواهد داد.