آلودگی زمین و هوا ارمغان پرواز شاتل‌های فضایی

آلودگی زمین و هوا ارمغان پرواز شاتل‌های فضایی 

پس از هر پایانی شروع تازه‌ای در راه است. در انتهای برنامه شاتل‌های فضایی و پس از بازنشسته شدن این پرنده‌های افسانه‌ای، برنامه‌های جدید و درازمدت زیست‌محیطی در ناسا آغاز شده تا رد پای زشت شاتل‌ها را پاک کند. 5  دهه پرتاب موشک‌های فضایی در زمین‌های ماسه‌ای مرکز فضایی کندی، هزینه‌های زیست‌محیطی بسیاری برای این ساحل زیبا در بر داشته است. طبق برآوردهای انجام شده پاک‌کردن این زمین‌ها از مواد شیمیایی طی 30 سال آینده 96 میلیون دلار هزینه در بر دارد که 6 میلیون دلار آن همین امسال هزینه خواهد شد. تری‌کلرواتیلن، رسوبات هیدروکربنی باقیمانده از سوخت راکت‌ها را تمیز می‌کند. در صورت رسیدن آتش به این رسوبات، می‌شد انتظار انفجار مهیبی را داشت. پیش از این ناسا زباله‌های TCE را مستقیما در زمین دفن می‌کرد که این روند در اواسط دهه 70 میلادی متوقف شد. از این رو مواد سمی ‌تولید شده ناشی از پرتاب راکت‌ها و ماهواره‌ها به فضا طی دهه‌های 50 و 60 میلادی مشمول قوانین مربوط به زمان خود می‌شد. ناسا سالانه به طور میانگین 8 تا 10 میلیون دلار برای پاکسازی TCE و دیگر مخاطرات محیطی هزینه می‌کند. ظاهرا حدود 267 مکان آلوده در مرکز هوایی کندی شناسایی شده که تاکنون 141 مورد از آنها پاکسازی شده و دیگر موارد باقیمانده هم در مراحل ارزیابی جدی یا پاکسازی قرار دارند. هم‌اکنون حلال‌ها، مواد تاخیرانداز اشتعال، آرسنیک و نیکل به خاک‌های اطراف سکوی پرتاب B93، نفوذ کرده‌اند و ناسا به دنبال یافتن روش‌های مدرن پاکسازی این مکان است. تازه اینها همه مربوط به آلودگی زمین در اطراف سکوهای پرتاب می‌شود. طی مطالعاتی که سال قبل انجام شد، محققان دریافتند پروازهای فضایی شخصی و خصوصی انجام گرفته توسط صنعت توریسم می‌تواند شرایط جوی را تغییر داده و پایداری سامانه اتمسفری و معضل گرمایش جهانی را از چیزی که هم‌اکنون شاهد آن هستیم نیز بدتر کند.

منبع: POPSCI

تنفس برای زاگرس

سیاست هدایت تحول و تغییر در مدیریت جهان را اگر از زاگرس آغاز کنیم، بهتر است. زاگرس به واسطه جنگل‌های منحصر به فردش شهرت جهانی دارد، ساکنان زاگرس ماندگارترین و وفادارترین عقبه و پشتوانه هر سیاست داخلی و خارجی کشور هستند ولی امروز زاگرس‌نشینان در زیر آفتاب آن از بی‌مهری و سردی روزگار می‌لرزند، آنان برای امرار معاش به طبیعت پیر و فرتوت زاگرس چشم دوخته‌اند و از زغال و هیزم اجاق گرفته تا تن‌پوش پشمی و تیرهای چوبی سقف خانه را در زاگرس می‌جویند؛ در حالی که زراعت زیر اشکوب درختان جنگلی، حضور دام بیش از ظرفیت و چرای خارج از فصل امکان زادآوری در جنگل‌های زاگرس را متوقف کرده است. به استناد نظر دانشمندان زیست‌شناسی، هر موجود و سیستم زنده که نتواند زادآوری کند محکوم به فناست، به همین سبب زاگرس مسیر مرگ خاموش را پیش گرفته است، در صورتی که هنر زاگرس تجدیدشوندگی است. زراعت به بهای تخریب و نابودی جنگل افتخار نیست. زاگرس در طول تاریخ، با شیره جانش سفره ساکنانش را هر چند ساده، ولی پهن نگه داشته است، اما امروز بیش از هر زمانی رهایی از شخم‌های در جهت شیب، سم‌ها و پوزه دام‌ها و تبرهای هیزم‌شکنان را طلب می‌کند، هر چند خشکسالی‌ها و ریزگردها این رهایی را بر او گوارا نخواهند کرد. قرق جنگل نوشداروی جنگل است، صد افسوس که حصار معجزه‌گر قرق، بسان طنابی به گردن زندگی زاگرس‌نشینان جلوه می‌کند. زاگرس‌نشینان قرق را محدودیت و مانع ارتزاق از جنگل می‌دانند اگرچه قرق یکی از راه‌های کم‌خرج و موثر برای احیای مجدد زاگرس است با این حال کمک به تغییر معیشت زاگرس‌نشینان بهترین ضمانت برای اجرای قرق خواهد بود چون در غیر این صورت از جای جای زاگرس تا حاشیه شهرهای بزرگ و تهران چندان فاصله نیست. کل اعتبارات سال 90 جنگل‌های زاگرس با بیش از 6 میلیون هکتار وسعت، چیزی حدود 8 میلیارد تومان است، یعنی به ازای هر هکتار 1324 تومان، تقریبا پول 2 بسته چیپس سرکه نمکی، یعنی با این 1300 تومان باید امور حفاظت، احیاء، توسعه و مدیریت بهره‌برداری و فعالیت‌های تغییر معیشت مردم در هر 10 هزار مترمربع از جنگل‌های زاگرس سر و سامان بگیرد. اصلا مهم نیست زاگرس چندصدم یا هزارم جهان است، مهم این است که زاگرس یک حلقه از زنجیره حیات روی زمین است که نابودی آن بدون پیامد نخواهد ماند. اگرچه زاگرس تمام زمین نیست، ولی تمام زندگی ساکنانش به طور مستقیم و غیرساکنان به طور غیرمستقیم به آن وابسته است. جهانیان از پیشینه طبیعی و تاریخی زاگرس باخبر هستند، وضعیت کنونی زاگرس می‌تواند، تمام ایده‌ها، سیاست‌ها و طرح‌های بزرگ مقیاس ما را برای مدیریت جهان، از اعتبار و اعتماد ساقط کند. حال بعد از یک تاریخ زندگی با زاگرس در دوراهی تعیین‌کننده قرار گرفته‌ایم؛ راه اول این‌ که همچنان به سبک و روش زندگی با زاگرس ادامه دهیم تا جایی که بازنده اصلی که خودمان باشیم بازنده بمانیم و راه دوم این‌ که به زاگرس اجازه تنفس بدهیم و باور کنیم که سرسبزی و نشاط زاگرس امید به زندگی را در نسل‌های حال و آینده بیدار و پایدار خواهد کرد.