فرسایش کنار رودخانه ای

به نام خداوند بخشاینده مهربان

 

درباره نویسنده واهداف وبلاگ (Habib_Maheri Environmental Engineer )

حبیب ماهری کارشناس مهندسی محیط زیست، با تجربه، عاشق طبیعت ایران زمین هستم وهدفم بالا بردن فرهنگ زیست محیطی جامعه از طریق فراهم کردن اطلاعات مورد نیاز است. این وبلاگ سعی دارد، مسایل زیست محیطی را مورد نقد وبررسی قراردهد

آزمایشگاه شیمی آب (مرجع و معتمد) سازمان حفاظت محیط زیست

آنالیز و اندازه گیری

پارامترها:

(PH,COD,BOD,TDS,TSS,EC,DO)

قلیائیت کل(کربنات و بیکربنات)

سختی کل،کلسیم،منیزیم،کدورت،دترجنت،کلراید،فسفات،آمونیاک،سولفات،نیترات  

ونیتریت.

بخش هوا- منابع ثابت: NO,NO2,CO,CO2,O2,NOx,SO2,CxHy,H2S

منابع سیار: PM10

 :Web Site

http://bahare-tabiat.blogfa.com

http://bahare-tabiat.blogsky.com  

http://www.maheri.8m.com

تماس با بهار طبیعت: 

 [e-mail] 

              

    

فرسایش کنار رودخانه ای

استفاده از گیاهان با ریشه دوانی خوب ، انعطاف پذیری گیاه در مقابل سیلاب مقاومت مناسب در برابر شوری آب و خاک از جمله ویژگی های مناسب گیاهان مذکور است.

چکیده:

 این مقاله در ارتباط با فرسایش کنار روخانه ای ونقش پوشش گیاهی در کاهش این فرسایش است. به طور کلی مفاهیم مختلفی در ارتباط با فرسایش وجود دارد. فرسایش به فرایندی گفته می شود که در طی آن ذرات خاک از بستر اصلی خود جدا شده و به کمک یک عامل انتقال دهنده به مکانی دیگر حمل می شود. فرسایش انواع مختلفی دارد. یکی از انواع فرسایش آبی فرسایش کنار رودخانه ایست که در دیواره نهرها و رودخانه ها اتفاق می افتد.عواملی که به این فرسایش کمک می کنند عبارتند از : سرعت زیاد جریان آب- تر و خشک شدن متناوب خاک و دیواره ها – یخ بستن و آب شدن متناوب خاک دیواره ها.این فرسایش در اثر تنش برشی آب اتفاق می افتد. استفاده از پوشش گیاهی مناسب می تواند باعث کاهش این فرسایش شود. استفاده از گیاهان با ریشه دوانی خوب ، انعطاف پذیری گیاه در مقابل سیلاب ،رشد  مجدد و سریع گیاه بعد از وقوع سیلاب ، مقاومت مناسب در برابر شوری آب و خاک از جمله ویژگی های مناسب گیاهان مذکور است.

مقدمه:

فرسایش که در انگلیسی و فرانسه به آن اروژن و اروزیون می گویند در ریشه لاتین به معنای سایندگی است و عبارت است از ساییده شدن سطح زمین.به طور کلی فرسایش به فرایندی گفته می شود که طی آن ذرات خاک از بستر اصلی خود جدا شده و به کمک یک عامل انتقال دهنده به مکانی دیگر حمل می شوند در صورتی که عامل جداکننده ذرات از بستر و انتقال آنها آب باشد به آن فرسایش آبی  گویند. فرسایش زمین شناسی کهئ به آن فرسایش طبیعی نیز گفته می شود عبارت است از: فرسایش که منحصرا عمل عوامل طبیعی حتصل می شود.فرسایش زمین شناسی در سطح کره زمین از زمان های خیلی دور شروع شده و تغییراتی در سطح آن داده است و نمای آنرا به صورتی که امروز دیده می شود دراورده است و این عمل در آینده نیز ادامه خواهد داشت.

فرسایش طبیعی ممکن است در دو حالت متعارف و نامتعارف انجام شود.در فرسایش طبیعی متعارف عمل فرسایش خاک خیلی کند است و خاک از بین رفته در اثر فرسایش با تشکیل خاک جبران می شود ولی در فرسایش طبیعی نامتعارف که همان فرسایش طبیعی تند است فرسایش به حدی است که با تشکیل و تکامل خاک جبران نمیشود.

مهم ترین تغییراتی که فرسایش زمین شناسی و به خصوص فرسایش زمین شناسی تند یا نامتعارف در کره زمین به وجود آورده به شرح زیر است:

تسطیح سطح زمین

تغییر نیمرخ طولی رودخانه ها

پیشروی سواحل در نقطه ای و عقب نشینی آن ها در نقطه دیگر

افزایش شوری آب دریاها

مقاله:

فرسایش آبی انواع مختلفی دارد :ورقه ای،شیاری،خندقی،کناره ای، بارانی،بین شیاری،بدلند،درونی یا عمودی،تونلی

مبحث مورد نظر ما در این مقاله فرسایش کنار رودخانه ای و نقش پوشش گیاهی در کاهش آن است.این نوع فرسایش معمولا در دیواره نهرها و رودخانه ها انجام می شود معمولا مناطقی که به شدت فرسایش می یابند قسمت های خارجی خمیدگی هاست زیرا نیروی برشی آب در آنها زیاد است .عمل این فرسایش با سایر فرسایش ها متفاوت است این فرسایش در امتداد کناره ها و بستر نهرهای دایمی همواره فعال است در حالی که فرسایش های دیگر فقط در حین بارندگی و یا کمی پس از شروع آن فعال هستند.

عواملی که به این فرسایش کمک میکنند عبارتند از: سرغت زیاد جریان آب،تروخشک شدن متناوب خاک دیواره ها،یخ بستن و آب شدن متناوب خاک دیواره ها

عواملی که باعث افزایش تنش برشی  در خاک می شوند عبارتند از:

از بین بردن مقاومت های جانبی مانند فاسایش کناره ای در رودخانه ها

حفر آبراهه در شیب تپه ها

حفاری برای بهره برداری از معادن

زمین لرزه،هوازدگی و انحلال در آب زیر زمینی

فشار جانبی از قبیل فشار فشار ناشی از آب هایی که در شکاف های عموذی خاک نفوذ می کنند

فرسایش کناره ای در رودخانه ها هر ساله خسارات زیادی را به اراضی مجاور تحمیل کرده و تغییر مورفولوژی رودخانه ها را به همراه دارد . پوشش گیاهی از عوامل موثر و مفید در کاهش فرسایش خاک شناخته شده است لیکن استفاده از پوشش گیاهی در جلوگیری از فرسایش بستر و کنار رودخانه مستلزم شناخت گیاهان سازگار با اقلیم و نیز شرایط فرسایش می باشد.استفاده مناسب از پوشش گیاهی می تواند روش مناسبی برای املاح مسیر و بهسازی رودخانه در کاهش خسارات سیلاب نیز می باشد.ریشه دوانی خوب-انعطاف پذیری گیاهان در مقابل سیلاب-رشد مجدد و سریع گیاه بعد از وقوع سیلاب-مقاومت مناسب در برابر شوری آب و خاک و.....از جمله ویزگی مناسب گیاهان مذکور می باشد.نفوذ ریشه گیاهان درون خاک بر روی شیب های خاکی همانند آرماتور در بتن باعث افزایش مقاومت برشی خاک و افزایش پایداری شیب های خاکی می شود.در واقع خفاظت از کناره ها و بستر رودخانه ها-تثبیت پلان رودخانه و جلوگیری از تغییر مسیر و به وجود آمدن میان بر-کاهش ورود رسوبات به رودخانه در اثر کاهش فرسایش کرانه هاو ممانعت از جزیره زایی و شریانی شدن رودخانه ها-جلوگیری از ورود خاک های آلوده اراضی اطراف به محیط آبی رودخانه ها-ایجاد محیط مناسب جهت رشد و تولیدمثل آبزیان-جلوگیری از فرسایش کناره ها به منظور حفظ اراضی باارزش اقتصادی زیاد در حاشیه رودخانه ها با روش های به مراتب سازگارتر با محیط و کم هزینه تر نسبت به روش های سازه ای از اهداف روش های تثبیت بیولوژیکی می باشد .

نتیجه گیری:

از این مباحث نتیجه میگیریم که فرسایش کنار رودخانه ای به طرق زیر خسارت وارد می کند:

کناره ها را فرسوده و مواد را به پشت مخازن منتقل می کند و یا سبب انسداد نهرهای آبیاری می شود.زمین های اطراف رودخانه ها را از بین میبرد البته در این مورد باید در نظر داشت که وقتی زمین اطراف در یک سو فرسوده می شود ممکن است زمین تازه ای در طرف دیگر آن به وجود آید.