منطقه دماوند

 به نام خداوند بخشاینده مهربان 

 

درباره نویسنده واهداف وبلاگ

حبیب ماهری کارشناس ومشاور امور محیط زیست، با 30 سال سابقه وتجربه، عاشق طبیعت ایران زمین هستم وهدفم بالا بردن فرهنگ زیست محیطی جامعه از طریق فراهم کردن اطلاعات مورد نیاز است. این وبلاگ سعی دارد، مسایل زیست محیطی را مورد نقد وبررسی قراردهد

آزمایشگاه شیمی آب (مرجع و معتمد) سازمان حفاظت محیط زیست

آنالیز و اندازه گیری

پارامترها:

(PH,COD,BOD,TDS,TSS,EC,DO)

قلیائیت کل(کربنات و بیکربنات)

سختی کل،کلسیم،منیزیم،کدورت،دترجنت،کلراید،فسفات،آمونیاک،سولفات،نیترات  

ونیتریت.

بخش هوا- منابع ثابت: NO,NO2,CO,CO2,O2,NOx,SO2,CxHy,H2S

منابع سیار: PM10

 :Web Site

http://bahare-tabiat.blogfa.com

http://bahare-tabiat.blogsky.com

تماس با بهار طبیعت: 

 [e-mail] 

 

                

  بهار طبیعت 

   

منطقه دماوند

در دامنه کوه استوار و باشکوه دماوند، شهری آرمیده است که نشان از این کوه ماندگار دارد. این شهر در شمال شرقی استان تهران قرار دارد و چشم‌انداز زیبای قله دماوند، آن را یکی از مناطق زیبای تهران نشان داده است. در کتیبه شاپور و کتیبه پایکولی از زمان نرسی (293 ـ 302 میلادی) از ساتراپ‌های دماوند نام برده شده است. چند دهه پیش، نزدیک شهر دماوند 2 ظرف سفالین قرمز رنگ بدون پایه به طور اتفاقی به‌دست آمد، بخشی از ظرف به شکل سر گوزن بود و نیز در همین مکان 2 سکه از فرهاد دوم (138 پ.م) و مهرداد دوم (88 ـ 123 پ.م) اشکانی کشف شد. دماوند نامی جدید نیست و از قرن‌ها پیش این منطقه با این نام خوانده می‌شد. گفتنی است روی یک مهر ساسانی که در دماوند کشف شد، نام دمباوند حک شده است. این مهر اکنون در موزه کلکته نگهداری می‌شود. در متون اسلامی نیز نام این محل به صورت دنباوند آمده است. شاهنامه فردوسی را می‌توان در شمار اسناد قدیمی که از دماوند نام برده است، دانست. فردوسی بارها از این شهر در شاهنامه نام برده و کوه دماوند را آشیانه سیمرغ، آموزنده زال پدر رستم دانسته است. دماوند در سال 30 هجری در زمان خلافت عثمان به دست مسلمانان فتح شد. آب و هوای دماوند، سردسیری و ییلاقی است و اگر شما علاقه‌مندید که در فصل تابستان به جای خنک بروید و از آن لذت ببرید، می‌توانید به این شهر سفر کنید. ‌کوه دماوند، سرچشمه رودخانه‌های بسیاری است که دشت و منطقه تهران را سیراب می‌کند و طبیعتی بی‌نظیر را به وجود آورده است. چشمه‌های متعدد آب گرم و معدنی در بسیاری از ناحیه‌های ییلاقی به همراه چشم‌اندازهای گوناگون و متنوع فصلی و‌ دریاچه‌های کوچک و بزرگ دائمی و فصلی با آب شیرین، شکوه و عظمت طبیعت ایران‌زمین را برای گردشگران و مسافران و‌ دوستداران طبیعت به‌نمایش گذاشته ‌است . دماوند در افسانه‌های ایرانی، محل به بند کشیده شدن ضحاک، پادشاه خونخوار عهد باستان است. کوه دماوند خود به تنهایی می‌تواند معرف گردشگری کوهنوردی در ایران باشد، زیرا کوهنوردان ماهر و با سابقه بسیاری هستند که خواستار صعود از این قله هستند و آن را به انجام می‌رسانند و جدا از آن دوستداران کوه و کوهنوردان کم‌سابقه و بی‌تجربه نیز برای به دست آوردن مهارت و تجربه به‌همراه مربی کوهنوردی و افراد ماهر اقدام به صعود از این قله می‌کنند.‌از ویژگی‌های طبیعی و خاص این شهر می‌توان به وجود باغ‌های سرسبز و خرم و مراتع مرغوب اشاره کرد. وجود چشمه‌ها و رودخانه‌ها ‌ کشاورزی و باغداری منطقه را رونق بخشیده‌ و با‌وجود مراتع وسیع، دامداری نیز از فعالیت‌های مردم منطقه است که به دو روش سنتی و صنعتی انجام می‌گیرد. سیب دماوند در سطح کشور شناخته شده است. رودخانه‌های دماوند، تار، سیاه‌رود و دریاچه‌های تار و مومج در منطقه علاوه بر آبادانی از جاذبه‌های طبیعی منطقه به حساب می‌آید.‌ این منطقه از نظر گیاهان دارویی همچون گون و آویشن بسیار غنی است و اهالی آن به پرورش زنبور عسل می‌پردازند و می‌توان گفت که عسل‌های آویشن و گون از بهترین عسل‌های دارویی ایران است.

از مکان‌های دیدنی این شهر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

برج و مقبره شبلی (سده پنجم هجری)

قلعه باستانی گل خندان (دوره ساسانی)

مسجد جامع یا مسجد جمعه دماوند

امامزاده قاسم دماوند

این بنا در شهرستان دماوند، 2 کیلومتری شمال مسجد جامع، در محله اوره و نبش کوچه دهم و داخل قبرستان محله واقع شده است. بنا دارای گنبدی مخروطی‌ و پلان‌ امامزاده از بیرون مدور و از داخل هشت ضلعی است و ضریح فلزی آن در وسط اتاق مقبره قرار دارد. با توجه به سبک معماری و مقایسه آن با سایر امامزاده‌های منطقه می‌توان قدمت آن را قرن‌‌7 دانست.

امامزاده فضه خاتون

در محله روح‌افزای شهر دماوند، حدود یک کیلومتری شمال مسجد جامع و در کنار جاده اصلی قرار دارد. ‌ورودی بنا درضلع شرقی قرار گرفته و یک پنجره مستطیل‌شکل نیز در دیواره ضلع جنوبی اتاق مستطیل شکل دیده می‌شود. زیارتنامه موجود در محل امامزاده نسب فضه خاتون را بنت امام موسی بن جعفر ذکر کرده است.

امامزاده هاشم

در‌20 کیلومتری دماوند در شمال غربی جاده هراز ( جاده تهران ـ آمل) و در منطقه گردنه مقبره امامزاده هاشم قرار گرفته است. بنا در حال حاضر جدید است و دارای دو مناره با روکش فلزی طلایی و تزئینات آبی‌رنگ و گنبدی پیازی‌شکل با ساقه بلند و روکش فلزی طلایی است. ورودی امامزاده از ضلع شرقی است . داخل بنا کاملا آیینه‌کاری شده و غیر از کف بنا ، ‌به‌ارتفاع یک و نیم متری از کف، دیوارها و ستون‌ها از سنگ مرمر سفید پوشیده شده است. اطراف امامزاده بناهای دیگری ازجمله بازارچه، مهمانسرا و سرویس‌های بهداشتی ساخته شده که جزو حریم امامزاده است.

از دیگر امامزاده‌های این منطقه می‌توان امامزاده دو برار (هادی و حارث)، امامزاده عبدالله آیینه ورزان، امامزاده شمس‌الدین محمد دماوند و ‌امامزاده محمد شلمبه را نام برد.

مقبره امامزادگان عبدالله و خلیل‌الله

بنای این امامزاده در شهر دماوند، جنب دادسرا روبه‌روی مدرسه راهنمایی باقرالعلوم واقع شده است. پایه بنا از لاشه سنگ و قلوه سنگ و بدنه آن از آجر ساخته شده و دارای 67 ترک زاویه‌دار با زاویه 90 درجه است و در بالای هر ترک طاق قوس‌دار ساده‌ای به صورت نیم‌دایره از آجر اجرا شده است. گنبد بنا آجری و از نوع گنبد رک (مخروطی) ساخته شده که در ضلع شمال غربی ساقه گنبد نورگیری به صورت دالان طاق‌دار کوچک تعبیه شده و داخل بنا طاق‌نماهای ساده‌ای کار شده است. با توجه به وسعت زیادی که از نظر فرم معماری در این بنا مشاهده می‌شود، شاید بتوان گفت بزرگ‌ترین امامزاده در حوزه دماوند است. در دوره صفوی صندوق چوبی منبت‌کاری‌شده و کتیبه‌داری روی قبر به احترام امامزاده نصب کرده‌اند. در کتیبه بالای دور تا دور ضریح منبت‌کاری و گره چینی چوبی یاد‌شده، عباراتی وجود دارد که بخش‌هایی از آن قابل خواندن است. در دوره قاجار به‌خاطر احترامی که برای این امامزاده قائل بوده‌اند، بنای دیگری به همراه مسجد در ضلع شمالی آن احداث کرده‌اند که محوطه امامزاده را از ورودی شمالی آن به اماکن الحاقی وصل می‌کرده، اما بر اثر بی‌توجهی سلیقه‌ای که در احداث نمازخانه به خرج داده شده، بخش‌هایی از ترک‌های سطح جانبی بقعه در جبهه شمالی و بالای مدخل آن از بین رفته و در درون این بخش از بنای الحاقی زندانی شده است.

مقبره امامزادگان عبدالله و عبیدالله

این بنا در محله درویش شهر دماوند، کوچه حسینیه و کنار حسینیه واقع شده است. آرامگاه امامزاده به صورت استوانه‌ای است که در نمای بیرونی آن 33 ترک آجری با زاویه 90 درجه دیده می‌شود و در دو طرف غربی و شرقی آن دو ورودی وجود دارد. در دیواره جنوبی بنا 14 سنگ قبر با قدمت تقریبی 100 سال در دیوار وجود دارد. بنا از داخل 8 ضلعی است که قسمت داخلی بنا با گچ پوشش یافته و در هر ضلع آن یک طاق‌نما مشاهده می‌شود. درون بقعه دو قبر چسبیده به هم که روی هر کدام به صورت مجزا ضریحی چوبی نصب شده است، دیده می‌شود. ضریح قبر جنوبی دارای تزئینات منبت‌کاری و مربوط به دوران صفوی است. این آرامگاه‌ از بناهای بسیار ارزشمند دماوند است که خوشبختانه در سال‌های 1376 تا 1378 توسط اداره میراث فرهنگی استان تهران به‌طور کامل مرمت و نقاشی‌های داخل گنبد نیز احیا شده است.

چشمه باداب سورت

تصور کنید روی صخره‌های نارنجی‌رنگ قدم می‌زنید که لایه‌لایه زمین را بالا رفته‌اند و آب از بلورهای سنگی‌شان چکه می‌کند... رو که برمی‌گردانید، پشت سرتان زمین لایه‌لایه سبزآبی است... کمی آن طرف‌تر، لایه‌لایه زرد... فکر کنید مشتتان را زیر یکی از قندیل‌های سنگی گرفته‌اید و آب صخره‌ها را مزه مزه می‌کنید؛ ترش، خنک، متفاوت! بعد یکی پیدا شود و از جادویی بودن این معجون زرد رنگ بگوید که شفای بیماری‌هاست و دوای دو هزار درد! برای سفر به چنین سرزمین شگفت‌انگیزی حاضرید چه بهایی را بپردازید؟ اگر معنای «باداب سورت» را از محلی‌های این چشمه بپرسید، برایتان خواهند گفت که باداب به معنی آب گازدار (باد + آب) است و سورت به معنای شدت اثر و این کلمه روی هم رفته معنای «اثر آب گازدار» را خواهد داد. با این حال، این چشمه‌ها در ایران به چشمه‌های طلایی یا قصر طلایی معروف شده‌اند که نامشان را از رنگ زرد و نارنجی‌شان وام گرفته‌اند. شاید باورتان نشود که مشابه این چشمه‌ها تنها در سه کشور ترکیه، آمریکا و نیوزیلند وجود دارد که اتفاقا برخلاف باداب سورت که در کشور ما در حد یک چشمه محلی باقی مانده، از توریستی‌ترین جاذبه‌های طبیعی این کشورها محسوب می‌شوند.

چگونه به باداب سورت برویم؟

چشمه سورت ، یک چشمه آب‌نمک در منطقه چهاردانگه ساری و در پشت کوه این شهر قرار دارد و همچنین در ارتفاعات منطقه سورت در 5 کیلومتری قلعه‌سر و شرق روستای اروست واقع شده است . باداب سورت دو چشمه دارد... با آب‌هایی که هر کدام رنگ، بو و مزه خودشان را دارند. یکی شور شور و دیگری

ترش و شیرین!

چشمه شور باداب سورت استخر آبی کوچکی است که معمولا در تابستان برای آب‌تنی استفاده می‌شود و درمان دردهای کمر، پا، روماتیسم، میگرن و امراض پوستی را به مهمانانش هدیه می‌دهد. روستاییان سنگ‌های این صخره‌ها را داخل آتش می‌گذارند و وقتی خوب داغ شدند، آنها را در آب گوگردی قرار می‌دهند و از آن برای التیام پوست و دردهای مختلف استفاده می‌کنند. اما چشمه دیگر باداب سورت که در نزدیکی این چشمه قرار گرفته، با آب زرد و نارنجی رنگش که از صخره‌ها نشت می‌کند، اکسیدآهن را به زمین می‌آورد. آب‌های رسوبی این دو چشمه هزاران سال است که از کوه سرازیر می‌شوند و ده‌ها حوضچه کوچک رنگین را در دل صخره‌ها پر می‌کنند. حوضچه‌هایی که تماشای سرخی و زردی و سبزی آنها سر‌ذوقتان می‌آورد و باور طبیعی بودن منطقه را برایتان دشوار می‌کند. اما اگر خوش‌شانس باشید و بتوانید طلوع و غروب خورشید را هم در باداب سورت ببینید، از این هم شگفت‌زده‌تر می‌شوید! تلالو خورشید در حوضچه‌ها و انعکاس نور آنها در سایه روشن طبیعت شاید زیباترین صحنه‌ای باشد که در عمرتان دیده‌اید.

چشمه‌های کهنسال

چشمه آب‌معدنی باداب سورت نوعی ژئو پارک است که در ارتفاع 1841 متری از سطح دریا قرار گرفته است. برای دیدن این چشمه، باید به شهرستان ساری، بخش چهاردانگه، دهستان پشت کوه سفر کنید یا از جاده شهمیرزاد (سمنان) ساری به سمت کیاسر حرکت کنید و در 35 کیلومتری کیاسر به سمت روستای اروست و مالخاست بروید. از اینجا به بعد، 25 کیلومتر جاده فرعی پیش روی شماست که ظاهرا آسفالت چندان مناسبی هم ندارد. هر چند جاده‌های استان سمنان مسافت کمتری دارد و ایمن‌تر است، اما در مقابل، جاده‌های استان مازندران (محور کیاسر) به مراتب زیباترند و به عنوان طولانی‌ترین جاده جنگلی کشور لقب گرفته‌اند که گذر از آن خالی از لطف نیست. این چشمه که همزمان با آخرین چین‌خوردگی‌های البرز در دوران چهارم زمین‌شناسی شکل گرفته، از شمال با ارتفاعات و تپه‌های پوشیده از جنگل‌های سوزنی برگ، از جنوب با دره، از شرق با ارتفاعات پوشیده از گیاهان بوته‌ای و درختچه و از غرب با معدن سنگ‌های تزئینی احاطه شده است.‌ اما باداب سورت به همین جا ختم نمی‌شود. اگر در امتداد این چشمه‌ها صدها متر به سمت شمال بروید، در ارتفاعات به باداب سورت قدیمی می‌رسید که البته از سال‌ها پیش خشک شده است اما آثار شگفت‌انگیز آن هنوز هم پابرجاست. غیر از این، باداب سورت دیگری هم وجود دارد که به باداب سورت کوچک یا شورسر معروف است. این چشمه بسیار کوچک که در روستای اروست قرار گرفته، خواص درمانی ‌بیشتری دارد و یکی از گردشگر پذیرترین نواحی روستای اروست به حساب می‌آید.

قلعه شنی در قلب کویر

اثر تاریخی زنده‌ای در دل کویر به نام جیسلمر وجود دارد که بین هند و آسیای مرکزی واقع شده و نماد افتخار هند است. این قلعه شنی نام خود را از کاشف آن یعنی ماهاراوال جیسال سینگ پادشاه هند در سال 1156 بعد از میلاد گرفت و توسط بهاتی راجپوت حاکم جیسلمر ساخته شد. بعد از آن بازرگانان و اهالی شهر نیز خانه‎ها و عمارت‎های باشکوه و مجللی از چوب و سنگ ماسه در اطراف آن ساختند. جیسلمر گاهی اوقات «شهر طلایی هند» نیز نامیده می‌شود، زیرا شن و سنگ‌های شنی زرد در طراحی و معماری شهر باعث پدید آمدن سایه زرد‌رنگ طلایی در شهر و اطراف آن شده است. این قلعه که در بالای تپه تریکوتا قرار گرفته جنگ‎های بسیاری را شاهد بوده است‌ و در قرن 13 تحت محاصره و حمله مغول‎ها قرار گرفته و خسارات زیادی به آن وارد آمده است. اما در قرن 17 دهلی نو وارد یکی دیگر از عصرهای طلایی شد و عمارات و قصرهای بیشتری بنا شد. این منطقه درست مثل سرزمین عجایب هانزل و گرتل قصری محصور در خشکی است که توسط ماسه‌های طلایی احاطه شده است. جیسلمر شهری افسانه‌ای است که آسمان شب و تپه‌های شنی بزرگی که سراسر کویر را در بر‌گرفته، توریست‌های بسیاری را بخصوص در جشنواره صحرایی ماه فوریه به سمت خود می‌کشد. در زمینه تجارت نیز بعد از افزایش اهمیت بندر مومبای (بمبئی) از اهمیت تجاری جیسلمر کاسته ‌و باعث رکود این منطقه شد. جداسازی و قطع مسیرهای تجاری از طریق پاکستان ظاهرا سرنوشت این شهر را دگرگون کرد که البته کمبود آب نیز یکی دیگر از دلایل آن بود. قابل ذکر است که جنگ مابین هند و پاکستان در سال 1971 - 1965 نشان‌دهنده اهمیت استراتژیک جیسلمر بوده و امروزه نیز این مکان جایگاه اقتصادی خود را دوباره به دست آورده و به یک مسیر مهم تجاری سودمند تبدیل شده است. توریسم و جذابیت‌های توریستی: از آنجا که این شهر دور از دسترس است ولی سازه‎های هنری و آثار تاریخی بسیاری دارد. قلعه گلی قرون وسطایی و دیوارهای ساخته شده از سنگ‌های شنی که در طول روز به رنگ بژ و در هنگام غروب خورشید به رنگ طلایی یا عسلی هستند، آن را به یک مکان توریستی محبوب تبدیل کرده است. چشم‌اندازهای اطراف و شتر‌های صحرایی، بسیار مورد علاقه توریست‌ها هستند. تنها چند روز گردش در اطراف شهر و بیابان‌های آن می‎تواند شما را از هرج و مرج شهرهای شلوغ و پرازدحام هند رهایی بخشد. این قلعه هنوز هم به زندگی خود ادامه می‌دهد و تقریبا 3‌/‌1 جمعیت شهر در داخل این دژ زندگی می‎کنند. مکان‌های جذاب و دیدنی داخل دژ شامل معبد جین، قصر رویال، راج محل و معبد لاکسمینات می‌شود.